Show
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) nedir?Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), son derece önemli akademik, sosyal ve psikiyatrik sorunlara yol açabilen ve olumsuz etkileri yaşam boyu sürebilen bir hastalıktır. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu’nun toplumda görülme sıklığı nedir? Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), Toplumda görülme sıklığı %5-7 gibi çok yüksek orandadır, çocuklukta başlayıp %60-70 oranında, yetişkinlikte de devam edebilen bir rahatsızlıktır. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) denildiğinde nörogelişimsel ve nörodavranışsal bir bozukluktan bahsedilebilir. DEHB’nin 3 farklı belirti grubu vardır. Bunlar dikkat eksikliği, dürtüsellik ve hiperaktivitedir. Kimi hastalarda dikkat eksikliği belirtileri aktiftir, kimilerinde hiperaktivite belirtileri gözlenir kimilerinde ise hem dürtüsellik hem de hiperaktivite belirtileri olduğu karma DEHB tipidir. DEHB de dürtüsellik ve hiperaktivitenin teşhisi dikkat eksikliğinin teşhisine göre daha kolay olabilmektedir. Dürtüsellik ve hiperaktivite birbiriyle paralel giden belirtilerdir. Dürtüsellik ve hiperaktivite belirtileri yaşla azalabilirken dikkat eksikliği zıt şekilde azalma göstermeyebilir. DEHB Belirtileri Nelerdir?Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu DEHB’nin 3 farklı tipte belirtilerinin olduğu bilinmektedir. DEHB’nin dikkat eksikliği tipi belirtileri;
DEHB’nin hiperaktivite tipi belirtileri;
DEHB’nin dürtüsellik tipi belirtileri;
DEHB TedavisiDEHB olan kişi eğer çocuksa çocuk-ergen psikiyatri birimi uzmanı tarafından tanı konulmalıdır, eğer yetişkin bir bireyse erişkin psikiyatri birimi uzmanı tarafından DEHB tanısı konulmalıdır. DEHB tedavisinde ilk adım psikoeğitimdir. Bu hastalık hakkında ailenin bilinçlendirilmesi, nasıl bir tedavi izleneceği ve tedavi olunmadığı durumlarda ne gibi sorunlarla karşılaşılacağı hakkında bilgi verilmesidir. DEHB tedavisinde hastanın yaşı önemlidir eğer tedavi gören kişi çocuk ve ergen ise ailenin de tedaviye katılması tedaviye olumlu katkı sağlayacak ve iyileşmenin hızını artıracaktır. Aynı zamanda ailenin dışında bulunulan sosyal ortamdaki bireylerin de tedaviye katkı sağlamaları beklenir. DEHB tedavisi hastanın kriterlerine göre ilaç kullanımı ve terapi yöntemiyle yapılır. İlaç tedavisinde ilacın dozu uzman tarafından ayarlanmalıdır. Terapiler ise psikoterapi ve psikososyal terapidir. DEHB ilaç tedavisi ve psikoterapinin birlikte kullanımıyla da tedavi edilebilir. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu’nun nedenleri nelerdir?DEHB, anne-babaların veya öğretmenlerin tutum hatalarından kaynaklanmaz. İzlem çalışmaları ortaya koymuştur ki;
Tüm bu yaşanan ciddi sonuçlara rağmen, çalışmalar gösteriyor ki; DEHB'i olan kişilerin yarısından azı, tedavi olmaktadır. *DSM–5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders): Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından yayınlanan ve zihinsel hastalıklara tanı koymak için ölçütleri belirleyen Mental Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı. Dikkat eksikliği olan kişi:
Hiparaktivite-dürtüsellik sorunu yaşayan kişilerin davranış biçimleri nasıldır?
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu DEHB teşhisi konulabilmesi için yukarıda sıralanan belirtilerin çocuklarda 6 ya da fazlası, 17 yaş sonrası için en az 5 belirti olmalıdır. Ayrıca belirtilerin arada bir ortaya çıkması tanı için yeterli değildir. Belirtiler birçok ortamda ve çok sayıda kendini göstermiş olmalıdır. Yaşa göre Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu’nun belirtileri değişir mi?Bireyin hayatının farklı dönemlerinde (çocukluk, ergenlik, yetişkinlik) DEHB’nin belirtileri değişebilir. Bu zaman zarfında yıllar içinde belirtiler birbiriyle yer değiştirebilir ve geçişler yaşanabilir. Dolayısıyla da aynı kişinin hayatının faklı zamanlarında DEHB’nin o anda ve o kesitte kendini gösterme şekli değişkenlik gösterebilir. Hayatının bir döneminde hiperaktivite-dürtüsellik baskınken diğer bir döneminde ise dikkat eksikliği daha ön planda olabilir. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) nasıl tedavi edilir?Dünya’da ve Türkiye'deki tüm resmi çocuk psikiyatrisi klinikleri DEHB'nin genetik nedenli, nörobiyolojik bir hastalık olduğunu ve DEHB tedavisinde en önemli seçeneklerden birisinin ilaç tedavisi olduğu konusunda görüş birliği içerisindedirler. İlaç tedavisiyle eş zamanlı uygulanan bilişsel-davranışçı terapi, neurofeedback, play attention ve dikkat artırma eğitimi gibi yöntemler tedavide hızlı etki başlangıcı ve daha iyi iyileşme oranları sağlamaktadır. Sınav Kaygısı ile Baş Etmek için tıklayınız. DSM V kriterlerine göre kaç tür DEHB var?Oysa, günümüzde DEHB'nun kız çocuklarda, ergenlerde, erişkinlerde de görüldüğü bilinmektedir. DSM-IV'e göre DEHB'nun üç alt tipi vardır: 1. Dikkat eksikliğinin ön planda olduğu tip, 2. Hiperaktivite-impulsivitenin ön planda olduğu tip, 3. Kombine tip.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı nasıl konur?DEHB tanısı koymak için mutlaka psikolojik bir test yaptırmaya gerek yoktur. Sonuç olarak; DEHB olup olmadığına aile ve okuldan alınan bilgileri, psikiyatrik muayenedeki gözlemimizi, uygulanan psikolojik test sonuçlarını, DEHB ile ilgili form ve ölçeklerden elde ettiğimiz verileri birlikte değerlendirerek tanı koyarız.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu aynı mı?Hiperaktivite tedavi edilebilir.
DEHB, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu adı verilen bir durumu ifade eder .
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu neler yapılır?Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu doğru ve erken tanı konulduğunda son derece hızlı ve kolay tedavi edilebilen bir bozukluktur. İlaç tedavisi, anne-baba eğitimi, bireysel görüşme, aile tedavisi ve grup tedavisi Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunun tedavisinde sık olarak kullanılan yöntemlerdir.
|